กลยุทธ์ DCA ใช้กับตลาดผันผวนได้ไหม? ข้อดี-ข้อเสียของการถัวเฉลี่ยต้นทุนในภาวะตลาดเปลี่ยน

กลยุทธ์ DCA ยังเหมาะกับภาวะตลาดที่ไม่แน่นอนหรือไม่?

เศรษฐกิจโลกเต็มไปด้วยความไม่แน่นอนจากปัจจัยมหภาคอันซับซ้อน ตั้งแต่ภาวะเงินเฟ้อที่พุ่งสูง การปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ยอย่างรวดเร็ว ไปจนถึงความตึงเครียดทางภูมิรัฐศาสตร์ที่ส่งผลกระทบเป็นลูกโซ่ ตลาดการลงทุนจึงเผชิญกับความผันผวนของตลาด อย่างรุนแรงและต่อเนื่อง

นักลงทุนจำนวนมากโดยเฉพาะผู้ที่ยึดมั่นในกลยุทธ์ระยะยาวอย่าง Dollar-Cost Averaging (DCA) กำลังสงสัย ว่าตลาดผันผวนแบบนี้ยังเหมาะกับการใช้กลยุทธ์ DCA อยู่ไหม  บทความนี้จะเจาะลึกถึงแก่นของ DCA ในบริบทของตลาดที่ไม่หยุดนิ่ง พร้อมทั้งชี้ให้เห็นถึงข้อดี ข้อเสีย และแนวทางการปรับใช้ให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด

ภาวะตลาดผันผวนคืออะไร? ทำไมนักลงทุนต้องระวัง

สภาวะตลาดโลกที่ผันผวนสูง (Volatile Market) คือสถานการณ์ที่ราคาของสินทรัพย์ทางการเงินมีการเคลื่อนไหวขึ้นลงอย่างรุนแรงและรวดเร็วในระยะเวลาอันสั้น ซึ่งมักจะสะท้อนถึงความไม่มั่นคงหรือความไม่แน่นอนในตลาด ปรากฏการณ์นี้สามารถวัดได้จากดัชนีความกลัวอย่าง CBOE Volatility Index (VIX) ที่พุ่งสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ

เราได้เห็นตัวอย่างของสภาวะตลาดผันผวนนี้มาแล้วหลายครั้งในประวัติศาสตร์การลงทุน เช่นในช่วงปี 2020 ที่เกิดวิกฤตการณ์ COVID-19 ซึ่งทำให้ตลาดหุ้นทั่วโลกดิ่งเหวอย่างรุนแรงในเวลาอันสั้น ก่อนจะฟื้นตัวอย่างรวดเร็ว หรือในปี 2022 ที่ธนาคารกลางสหรัฐฯ (Fed) เริ่มปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ยอย่างต่อเนื่องเพื่อสกัดเงินเฟ้อ ส่งผลให้เกิดตลาดขาลง (Bear Market) และความกังวลเรื่องภาวะเศรษฐกิจถดถอย สภาวะเช่นนี้สร้างความท้าทายอย่างยิ่งสำหรับ นักลงทุนระยะยาว ที่ต้องเผชิญกับความผันผวนของมูลค่าพอร์ตการลงทุนอย่างต่อเนื่อง

หลักการของ DCA กับบริบทตลาดที่เปลี่ยนแปลง

ก่อนจะพิจารณาว่าควรใช้ระบบ DCA ในตลาดผันผวนหรือไม่ เรามาทบทวนหลักการพื้นฐานของ DCA กันอีกครั้ง

Dollar-Cost Averaging (DCA) คือกลยุทธ์การลงทุนเป็นงวด ๆ ด้วยจำนวนเงินเท่า ๆ กันอย่างสม่ำเสมอ โดยไม่คำนึงถึงราคาตลาดในขณะนั้น

แนวคิดหลักคือการลดความเสี่ยงจากการจับจังหวะตลาด (Market Timing) ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำได้ยากมากในระยะยาว เมื่อราคาตลาดต่ำลง คุณจะได้จำนวนหน่วยลงทุนมากขึ้นด้วยเงินเท่าเดิม และเมื่อราคาตลาดสูงขึ้น คุณจะได้จำนวนหน่วยลงทุนน้อยลง การทำเช่นนี้จะช่วยให้ต้นทุนเฉลี่ยของการลงทุนในระยะยาวลดลงเมื่อเทียบกับการลงทุนแบบก้อนเดียว (Lump Sum) ในช่วงราคาที่สูงเกินไป

DCA จึงเป็นกลยุทธ์ที่มุ่งเน้นการออมระยะยาว และสร้างวินัยการลงทุน ช่วยให้ผู้ลงทุนสามารถสะสมสินทรัพย์ได้อย่างต่อเนื่องแม้ในสภาวะที่ตลาดไม่แน่นอน ซึ่งเป็นคุณสมบัติสำคัญของกลยุทธ์การลงทุน ที่ผ่านการพิสูจน์แล้ว

ข้อดี ข้อเสีย ของการใช้กลยุทธ์ DCA ในตลาดที่ผันผวน

การประยุกต์ใช้ DCA ในตลาดผันผวน มีทั้งข้อดีและข้อเสียที่นักลงทุนควรพิจารณา

ข้อดี:

การใช้กลยุทธ์ DCA ในภาวะตลาดผันผวนมีข้อดีที่สำคัญหลายประการ อย่างแรกคือช่วยให้คุณถัวเฉลี่ยต้นทุนได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะเมื่อราคาตลาดลดลง คุณจะได้ซื้อสินทรัพย์ในราคาที่ถูกลง ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างมากเมื่อตลาดฟื้นตัว

นอกจากนั้นคือการสร้างวินัยในการลงทุน ทำให้คุณลงทุนอย่างสม่ำเสมอโดยไม่ใช้อารมณ์ตัดสินใจ ลดความเสี่ยงจากการพลาดโอกาสหรือซื้อผิดจังหวะ

อีกหนึ่งอย่างคือกลยุทธ์นี้เหมาะกับนักลงทุนมือใหม่และคนที่ไม่มีเวลา เพราะไม่จำเป็นต้องวิเคราะห์ตลาดเชิงลึก และสุดท้ายวิธีการ DCA ยังช่วยลดความเสี่ยงในการจับจังหวะตลาดได้อย่างดีเยี่ยม เนื่องจากเป็นเรื่องยากที่จะคาดการณ์จุดสูงสุดหรือต่ำสุดของตลาดได้อย่างแม่นยำ

ข้อเสีย:

แม้ DCA จะมีข้อดีหลายอย่าง แต่ก็มีความเสี่ยงที่นักลงทุนควรพิจารณา อย่างแรกคือผลตอบแทนอาจไม่โดดเด่นในตลาดขาขึ้นต่อเนื่อง เมื่อเทียบกับการลงทุนแบบก้อนเดียว (Lump Sum) ที่อาจได้ประโยชน์จากการเข้าซื้อตั้งแต่ต้น

มากไปกว่านั้น วิธีการแบบ DCA ต้องใช้เวลานานกว่าจะเห็นผล เนื่องจากเป็นกลยุทธ์ระยะยาวที่ผลตอบแทนจะค่อยๆ สะสม จึงไม่เหมาะกับผู้ที่ต้องการผลตอบแทนรวดเร็ว และสุดท้าย การเห็นมูลค่าพอร์ตลดลงอย่างต่อเนื่องในตลาดขาลงที่ยาวนานอาจสร้างความกังวลทางจิตใจให้กับนักลงทุนบางรายได้ แม้จะเป็นการถัวเฉลี่ยต้นทุนที่ดีก็ตาม

ผลตอบแทนจากกลยุทธ์ DCA ในตลาดขาขึ้น-ขาลง-ผันผวน

เพื่อให้เห็นภาพชัดเจนยิ่งขึ้น ลองพิจารณากรณีศึกษาเปรียบเทียบผลตอบแทนระหว่าง DCA กับ Lump Sum ในสภาวะตลาดที่แตกต่างกัน:

• DCA ช่วงวิกฤต (ตลาดขาลง): หากเราพิจารณาการลงทุน DCA ช่วงปี 2008–2010 ซึ่งเป็นช่วงวิกฤตแฮมเบอร์เกอร์ทั่วโลก การทยอยซื้อสินทรัพย์ที่ราคาตกต่ำลงอย่างต่อเนื่องจะทำให้ได้ต้นทุนเฉลี่ยที่ต่ำมาก และเมื่อตลาดกลับมาฟื้นตัว พอร์ตการลงทุนจะได้รับผลตอบแทนที่โดดเด่นอย่างมหาศาล เนื่องจากสามารถสะสมหน่วยลงทุนได้จำนวนมากในช่วงลดราคา
  
• DCA ช่วงตลาดฟื้นตัว: ในช่วงตลาดฟื้นปี 2020–2021 หลังจากวิกฤต COVID-19 ตลาดหุ้นสหรัฐฯ และทั่วโลกมีการฟื้นตัวอย่างรวดเร็ว หากนักลงทุนเริ่มลงทุนแบบ DCA ในช่วงที่ตลาดเริ่มฟื้นตัว ก็ยังคงได้รับประโยชน์จากการทยอยซื้อในราคาที่ยังไม่สูงสุด และสามารถเติบโตไปพร้อมกับตลาดได้
  
• DCA ในตลาดผันผวนทั่วไป: Morningstar ได้ทำการศึกษาและพบว่าในระยะยาว DCA มักจะให้ผลตอบแทนที่ดีและสม่ำเสมอ ลดความเสี่ยงจากการจับจังหวะผิดพลาด ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างมากในตลาดที่มีความไม่แน่นอน

ข้อสรุปจากกรณีศึกษา คือแม้ว่าในตลาดขาขึ้นที่ชัดเจน Lump Sum อาจให้ผลตอบแทนที่สูงกว่าเล็กน้อย แต่ในตลาดที่มีความผันผวนหรือตลาดขาลง DCA กลับทำหน้าที่ได้ดีกว่า ในการลดความเสี่ยงและสร้างต้นทุนเฉลี่ยที่ดี ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญของการลงทุนระยะยาว

หากคุณเป็นนักลงทุนมือใหม่ที่ยังไม่มั่นใจว่าจะเริ่มลงทุนเมื่อไร หรือกลัวจับจังหวะผิด DCA คือแนวทางที่ช่วยให้คุณลงทุนอย่างต่อเนื่อง ไม่ต้องกังวลกับความผันผวนของตลาด และยังสามารถสร้างผลตอบแทนได้อย่างมั่นคงในระยะยาว ไม่ว่าจะเป็นช่วงวิกฤตหรือตลาดฟื้นตัว การเริ่มต้นวันนี้ แม้เพียงเล็กน้อย อาจกลายเป็นก้าวสำคัญของพอร์ตในอนาคต 

เริ่มต้นสร้างพอร์ตการลงทุนกับ IUX วันนี้

จะรู้ได้อย่างไรว่าช่วงนี้ควรใช้กลยุทธ์ DCA หรือหยุดลงทุน

คำถามนี้ไม่มีคำตอบตายตัว ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ส่วนบุคคลและมุมมองต่อตลาด นักลงทุนควรพิจารณาดังนี้

• มีแหล่งรายได้มั่นคงหรือไม่? หากคุณยังมีรายได้ที่สม่ำเสมอและไม่ได้รับผลกระทบจากภาวะเศรษฐกิจผันผวน การทำ DCA ต่อไปย่อมเป็นทางเลือกที่ดี เพราะคุณยังคงมีความสามารถในการลงทุนอย่างต่อเนื่อง
  
• เงินที่ใช้ลงทุนเป็น "เงินเย็น" หรือเปล่า? เงินที่คุณนำมาลงทุนควรเป็นเงินที่ไม่จำเป็นต้องใช้ในระยะสั้น หรือเป็นเงินออมที่จัดสรรมาเพื่อการลงทุนโดยเฉพาะ หากเป็นเงินที่คุณอาจต้องใช้ในอนาคตอันใกล้ การพักการลงทุนหรือลดสัดส่วนลงอาจเป็นทางเลือกที่ปลอดภัยกว่า
  
• ความเข้าใจในกลยุทธ์ “Asset Allocation” และ “Risk Profile”: การทำ DCA ควรอยู่ภายใต้กรอบของ การวางแผนการเงิน และ การบริหารความเสี่ยง ที่ดี คุณควรทราบ Risk Profile ของตนเอง (ระดับความเสี่ยงที่ยอมรับได้) และกระจายการลงทุนในสินทรัพย์ที่เหมาะสมตามหลัก Asset Allocation ไม่ว่าตลาดจะผันผวนแค่ไหน สัดส่วนการลงทุนในสินทรัพย์แต่ละประเภทควรสอดคล้องกับแผนระยะยาวของคุณ

คำแนะนำสำหรับมือใหม่ ใช้ DCA อย่างไรให้รอดในภาวะตลาดผันผวน

สำหรับนักลงทุนมือใหม่ที่ต้องการใช้กลยุทธ์ DCA ในตลาดผันผวน นี่คือข้อแนะนำเพื่อเพิ่มโอกาสความสำเร็จ

• กำหนดจำนวนเงินที่ลงทุนรายเดือนอย่างสม่ำเสมอ: เริ่มต้นด้วยจำนวนที่คุณสามารถลงทุนได้อย่างสบายใจ และสามารถทำได้อย่างต่อเนื่องในระยะยาว ไม่ว่าตลาดจะขึ้นหรือลง
  
• กระจายการลงทุนในหลายสินทรัพย์: อย่าใส่ไข่ทั้งหมดไว้ในตะกร้าใบเดียว พิจารณาการลงทุนใน กองทุนรวม ที่มีการกระจายความเสี่ยงในตัวอยู่แล้ว หรือกระจายไปยังสินทรัพย์หลากหลายประเภท เช่น หุ้น ขนาดใหญ่ที่มีพื้นฐานดี หรือจะฉีกไปกองทุนทางเลือกอย่าง REITs (กองทรัสต์เพื่อการลงทุนในอสังหาริมทรัพย์) หรือแม้แต่ ทองคำ เพื่อลดความผันผวนของพอร์ตโดยรวม 
  
• ใช้แอปพลิเคชันหรือแพลตฟอร์มการลงทุนช่วยตั้งออโต้ DCA: หลายโบรกเกอร์หรือแอปพลิเคชันการลงทุนมีฟังก์ชันการตั้งค่า DCA อัตโนมัติ ซึ่งช่วยให้คุณมีวินัยในการลงทุนและไม่พลาดโอกาสแม้ในวันที่คุณยุ่ง
  
• อดทนและมีวินัย: DCA ไม่ใช่กลยุทธ์ที่จะสร้างผลตอบแทนรวดเร็ว แต่เป็นมาราธอนที่ต้องอาศัยความอดทนและความสม่ำเสมอในระยะยาว

อ่านเพิ่มเติม: DCA ลงอะไรได้บ้าง? คู่มือเลือกสินทรัพย์สำหรับมือใหม่

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

Q1: ตลาดผันผวนแบบนี้ยังควร DCA อยู่ไหม?

A: ควร หากคุณยังมีแหล่งรายได้ที่มั่นคงและใช้ "เงินเย็น" ในการลงทุน การทำ DCA ยังคงเป็นกลยุทธ์ที่ดีสำหรับการลงทุนระยะยาว เพราะช่วยเฉลี่ยต้นทุนและลดความเสี่ยงจากการเข้าซื้อผิดจังหวะ โดยเฉพาะในช่วงที่ตลาดผันผวน ซึ่งเป็นโอกาสในการสะสมสินทรัพย์ในราคาที่ถูกลง

Q2: ถ้าตลาดเป็นขาลงต่อเนื่อง DCA จะคุ้มไหม?

A: หากคุณมีมุมมองว่าตลาดจะฟื้นตัวในระยะยาว การทำ DCA ในตลาดขาลงต่อเนื่อง จะช่วยให้คุณซื้อสินทรัพย์ในราคาที่ถูกลงเรื่อย ๆ ซึ่งเป็นผลดีต่อต้นทุนเฉลี่ย และเมื่อตลาดฟื้นตัว พอร์ตของคุณก็จะมีโอกาสสร้างกำไรได้อย่างมีนัยสำคัญ อย่างไรก็ตาม คุณต้องยอมรับความเสี่ยงที่จะเห็นมูลค่าพอร์ตลดลงในระยะสั้น

Q3: DCA เหมาะกับสินทรัพย์อะไรในช่วงตลาดผันผวน?

A: สินทรัพย์ที่เหมาะในช่วงตลาดผันผวน ได้แก่ กองทุนรวมที่มีการกระจายความเสี่ยงสูง (เช่น กองทุนดัชนี), หุ้นขนาดใหญ่ที่พื้นฐานดี, REITs (กองทรัสต์เพื่อการลงทุนในอสังหาริมทรัพย์) หรือแม้แต่ ทองคำ ทั้งนี้ การเลือกขึ้นอยู่กับ สไตล์การลงทุน และ ความเสี่ยงที่รับได้ ของแต่ละบุคคล

อ่านเพิ่มเติม: DCA ลงอะไรได้บ้าง? คู่มือเลือกสินทรัพย์สำหรับมือใหม่

Q4: ลงทุนแบบ DCA เดือนละเท่าไหร่ถึงจะเห็นผล?

A: ไม่มีจำนวนที่ตายตัว หลักการสำคัญคือ ควรเลือกจำนวนที่คุณสามารถลงทุนได้อย่างสม่ำเสมอในระยะยาว โดยไม่กระทบค่าใช้จ่ายจำเป็นหรือภาระทางการเงินของคุณ ตัวอย่างเช่น เดือนละ 1,000–5,000 บาท ก็ถือเป็นการเริ่มต้นที่ดี

Q5: DCA กับ Lump Sum แบบไหนเหมาะกับช่วงตลาดผันผวนมากกว่า?

A: ในช่วงที่ตลาดมีความผันผวนสูง DCA จะได้เปรียบ เพราะช่วยลดความเสี่ยงในการซื้อสินทรัพย์ที่ราคาสูงเกินไป และเปิดโอกาสให้ได้ต้นทุนเฉลี่ยที่ดีเมื่อราคาลดลง ต่างจาก Lump Sum (ลงทุนก้อนเดียว) ที่อาจเสียโอกาสหรือขาดทุนได้มาก หากเข้าผิดจังหวะในตลาดที่ไม่แน่นอน

อ่านเพิ่มเติม: DCA vs Lump Sum กลยุทธ์ไหนให้ผลตอบแทนดีกว่าในระยะยาว?

ตลาดผันผวนไม่ใช่จุดจบของ DCA ถ้าเข้าใจวิธีบริหารความเสี่ยง

แม้ว่าตลาดการลงทุนจะผันผวนเพียงใด DCA ยังคงเป็นกลยุทธ์ที่ทรงประสิทธิภาพและเป็นรากฐานที่สำคัญสำหรับการลงทุนระยะยาว หากคุณเข้าใจความเสี่ยงของตนเอง และวางแผนการลงทุนอย่างรอบคอบ การทยอยลงทุนอย่างสม่ำเสมอจะช่วยให้คุณสามารถสะสมสินทรัพย์ได้ในต้นทุนเฉลี่ยที่ดีขึ้น ลดความกังวลจากการจับจังหวะตลาด และเพิ่มโอกาสในการสร้างความมั่งคั่งอย่างยั่งยืนในระยะยาว ตลาดผันผวนอาจเป็นความท้าทาย แต่ก็เป็นโอกาสที่ยิ่งใหญ่สำหรับนักลงทุนที่มีวินัยและวิสัยทัศน์

หมายเหตุ: บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ข้อมูลสำหรับการศึกษาในเบื้องต้นเท่านั้น มิได้มีเจตนาในการชี้นำการลงทุนแต่อย่างใด นักลงทุนควรศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมก่อนตัดสินใจลงทุน